Calevoet in de kijker : bewoners kruipen in de pen.
In juni 2009 gaf het Candelaershuys met de organisatie van een debat over de toekomst van de wijk Calevoet, het startschot van een buurtgericht en participatief proces in de wijk, een traject dat nu recent uitmondde in de voorstelling van de puike brochure “Calevoet Bourdon, un quartier sous pression”.
Dit mooi voorbeeld van burgerinitiatief, gegroeid uit de betrokkenheid van de bewoners met hun wijk, en gerealiseerd met steun van instellingen als Acqu (koepel van de Ukkelse wijkcomités) en IEB (Inter Environnement Bruxelles), wil aan de lokale en grootstedelijke beleidsvoerders aanbevelingen, voorstellen en verzuchtingen kenbaar maken komende van zij die er wonen, leven en werken.
Het is een allesomvattende uitgave geworden handelend over mobiliteit, de structuur van de wijk, haar bewoning, de natuurlijke omgeving, socio-culturele en economische infrastructuur… Handig is ook het overzicht over de lopende, toekomstige en potentiële projecten in de wijk.
Want er zijn er nogal wat : de laatste maanden wordt de wijk bedolven onder een hele resem plannen, waarvan het gros zich situeert binnen de huisvesting. Die nieuwe projecten, privé of openbaar, voorzien in ongeveer 1200 bijkomende woningen ! Uiteraard heeft dit directe gevolgen voor de wijk, denk maar op vlak van mobiliteit, scholen, handel…..
Via de uitgave van deze brochure dragen de wijkbewoners hun steentje bij tot een gestructureerd stedelijke debat over Calevoet, gestoeld op duidelijke visies, die gegroeid zijn uit hun ervaringen, uit het “bewonen” van de wijk.
Inleidend pleiten de buurtbewoners voor een duidelijk en helder urbanistisch werktuig, zeg maar een kader of bestemmingsplan dat klaarheid moet scheppen in de stedenbouwkundige flou van regelgeving, gekoppeld aan het “derogationisme” of het veelal toekennen van afwijkingen op de strikte regels.
Mooi idee hiervoor is de aanstelling door de overheid van een “wijkontwikkelaar” die zich positioneert binnen het spanningsveld van bewoners, openbare diensten, gebruikers enerzijds, versus de verschillende themata (mobiliteit, economie, groen…).
– Verkeer
Wat het verkeer betreft (het zwarte beest van het wijkdossier) vragen de bewoners een ontmoediging van het inkomend verkeer (wat dan weer een degelijk openbaar vervoer impliceert), en de realisatie van een “carsharing”- of “cambio” systeem aan het station.
Er wordt gepleit voor het behoud van de treinverbinding van het station met de Noord-Zuid-as. En hieraan gekoppeld de bevestiging van de functie van het station van Calevoet, met een gepast dienstverlening (dus met loket én stationschef !).
De fietsers zouden moeten kunnen rijden “in eigen bedding” in de Goudkasteelstaat en in de Egide van Ophemstraat. En waarom geen “Villo-station” in de wijk ? Ook de langverwachte fietsweg Beersel- Brussel centrum, via Calevoet, mag er eindelijk eens komen !
Veel auto’s, veel verkeer, impliceert veel parkeerplaatsen : de vraag hiernaar overstijgt overduidelijk het aanbod. Groot probleem dus. Maar anderzijds vraagt de middenstand dan weer de nodige parkeerruimte voor haar cliënteel. Veel of weinig parkeergelegenheid : het blijft een dillemma . Misschien biedt “betalend parkeren” (voor niet bewoners) op de meest drukke plaatsen soelaas ?
foto hierboven : portie van de Alsembergsesteenweg tussen station Kalevoet en de Delhaize van Beersel.
– Het uitzicht
In Calevoet zit weinig structuur, weinig coherentie.
Jammer genoeg is dit veelal een voorwendsel om de bouw van grote architecturale eenheden goed te praten.
Maar “restructuratie” mag geen alibi zijn om de wijk ondoordacht vol te bouwen.
Foto hiernaast :
Op de Van Ophem straat werd er helaas, naast traditionele huisjes van twee niveaus, een vergunning gegeven voor het bouwen van een beiaardenhuis van vijf bouwlagen hoog.
Bewoners vragen expliciet aandacht voor de beschikbare openbare ruimte, zeker ten behoeve van voetgangers en fietsers. Zo wordt een heraanleg gevraagd van het Horzel- en Diewegkruispunt ten voordele van de niet gemotoriseerde gebruiker.
Graag wil men de wijk ook visueel mooier maken : “stadskankers” of “lelijke plekken” kunnen bij de implementatie van nieuwe projecten aangepast/weggewerkt worden.
Het gezellig samenleven (la convivialité) moet meer de bovenhand nemen. En waarom zou het typisch stationnetje niet kunnen beschermd / erkend worden ?
Wat nieuwbouw betreft vragen de bewoners dat bouwheren hun plannen aftoetsen aan de visuele en ruimtelijke coherentie van de bestaande wijk.
foto hierboven : Horzelkruispunt.
– Bevolking
Naar bevolkingsdichtheid wordt gepleit voor menselijke haalbaarheidsparameters op vlak van onthaal en levenskwaliteit.
Onthaal van nieuwe inwoners blijft heel belangrijk opdat deze zich vlot zouden kunnen integreren in de wijk. Waarom dus geen “ welcome pack” met alle info over de wijkvoorzieningen ? Maar ook de huidige bewoners moeten er bij de aanleg van de verschillende projecten hun voordeel bij doen.
Het groen ook : dit moet gekoesterd worden : vandaar bijvoorbeeld het belang van de bescherming van de Keyenbemptzone. Speelpleintjes voor de kinderen moeten er ook zijn. En waarom geen sociaal-culturele bestemming aan het Horzelplein geven… ?
– Een openbare markt ?
Op economisch vlak behoudt men graag het gemengd karakter van de wijk. Behoud en herdynamisering van de economische activiteit kan wenselijk de missie zijn van een wijkontwikkelaar ?
Wat met het evenwicht van economische activiteit tussen de Horzel en het station. Waarom geen openbare markt te Calevoet ? En ja, winkelgalerijen horen best niet thuis in Calevoet. Stof genoeg voor een commerciële audit ?
– Goed leven in Calevoet
Een gezonde mix van functies en activiteiten, een gemengd publiek, efficiënt openbaar vervoer, handel op mensenmaat, behoud van biodiversiteit en openbare en groene ruimte : de Calevoetenaars pleiten voor een leefbare wijk, op mensenmaat. Want men werkt en slaapt niet alleen in een stad, men leeft er vooral.
Hopelijk nemen de beleidsvoerders de brochure “Calevoet Bourdon, un quartier sous pression” ernstig ?
bds
Meer info :
www.acqu.be
www.ieb.be
Jack LAGAE 12, Drogebosesteenweg 1180 Ukkel, 0473 68 21 23
(De Hoorn, februari 2011)
Avec le soutien de
la Fédération Wallonie-Bruxelles
Avec l'aide de
la Région de Bruxelles - Capitale
